Wytyczony został na początku XX wieku na terenach pofortecznych, jako centralny plac nowotworzonej dzielnicy cesarskiej, mającej być wizytówką pruskiego Poznania. W 1903 r. wystawiono na nim pomnik kanclerza Otto von Bismarcka, który odtąd czuwał nad placem budowy. Po jego lewej ręce wznoszono zamek cesarski, po prawej Akademię Królewską, na wprost budynki Ziemstwa Kredytowego, a za plecami Teatr Wielki i gmach Komisji Kolonizacyjnej (Hakaty). Dzielnicę okalającą plac udało się zbudować przed I wojną światową, a Polacy przejmując miasto w 1919 r. zburzyli tylko pomnik znienawidzonego „żelaznego kanclerza”.
Kolejny pomnik na tym placu stał jeszcze krócej. W październiku 1932 r. odsłonięto wielki łuk triumfalny, w którego centralnym miejscu stała spiżowa figura Chrystusa. Pomnik Wdzięczności, zwany też pomnikiem Najświętszego Serca Jezusowego, o którym krytycznie pisał Emil Zegadłowicz w Liście pasterskim, został rozebrany przez Niemców już w 1939 r. Po wojnie ze względów politycznych, ale na szczęście dla estetyki miasta, monumentu nie odtworzono.
W ramach swoistej rekompensaty na placu pojawił się w 1960 r. pomnik Adama Mickiewicza zaprojektowany przez rzeźbiarzy Bazylego Wojtowicza i Czesława Woźniaka, we współpracy z architektami Jerzym Wellengerem i Stanisławem Podgórskim. Odlany z brązu monument przedstawia postać patrona poznańskiego uniwersytetu trzymającego w ręku księgę. Cokół ozdabiają płaskorzeźby przedstawiające sceny z Grażyny i Konrada Wallenroda. W czasie festiwalu Solidarności w 1981 r. odsłonięto natomiast pomnik Poznańskiego Czerwca, o którym więcej piszemy przy haśle o Rainerze Kunze.
Z swego cokołu / spogląda pan Adam,
słucha co mu Poznań / znowu opowiada.
Pędzą samochody, / gonią się tramwaje,
wietrzyk tańczy z wierzbą – / student tu przystaje,
by czasem kwiat złożyć / na kamiennej płycie –
pan Adam młodnieje / po takiej wizycie
i nowy wiersz składa / ziemi tej łaskawy –
nie na darmo przecież / w Wielkopolszcze bawił.
Bibliografia:
Paweł Cieliczko, Plac Mickiewicza [w:] Poznański przewodnik literacki pod red. P. Cieliczko i J. Roszak, Poznań 2013, s. 359.
Włodzimierz Scisłowski, Na Placu Mickiewicza [w:] tegoż, Poznaj Poznań. Wiersze dla dzieci, Poznań 1990, s. 20.