Głaz Armii Krajowej znajduje się …….

Pierwotnie pomnik ten odsłonięty został na trawniku przy placu Wiosny Ludów u wylotu ul. Wysokiej, w dniu 1 sierpnia 1990 roku, punktualnie o godzinie 17.00 (godzina „W”), w 46 rocznicę wybuchu powstania warszawskiego, a uroczystość ta, tak została opisana przez Eugeniusza Golińskiego:

W dniu 1 sierpnia 1990 roku w czasie uroczystości odsłonięcia, przy głazie przesłoniętym biało-czerwoną szarfą stała trzypokoleniowa warta honorowa – żołnierze AK, żołnierze Kompanii Honorowej Wojsk Lotniczych i harcerze. Przewodniczący Rady Miejskiej Poznania – Tomasz Sokołowski odsłonił obelisk w asyście żołnierzy AK, nazywając go „kamieniem węgielnym naszej nowej rzeczywistości”. Punktualnie o godzinie 17 – w 46 rocznicę historycznej godziny „W” – godziny wybuchu Powstania Warszawskiego rozległy się syreny fabryczne. Zgromadzeni na placu Wiosny Ludów zgodnie stoją na baczność. Orkiestra Reprezentacyjna Dowództwa Wojsk Lotniczych zagrała hymn państwowy, a Kompania Honorowa prezentowała broń. Bardzo wielu uczestników uroczystości miało na rękach biało-czerwone opaski z napisem Armia Krajowa Okręg Wielkopolska. Wszyscy oni przyszli oddać hołd swoim współtowarzyszom broni. Aktu poświęcenia głazu pod przyszły pomnik oraz proporców organizacyjnych środowisk AK: „Pałac”, „Syrena”, „Jodła”, „Wierchy”, „Knieje” i „Pożoga” dokonał ks. Biskup sufragan Zdzisław Fortuniak, który również w asyście innych kapłanów koncelebrował polową Mszę św. W intencji poległych żołnierzy AK. W wygłoszonej homilii […] powiedział: „Od głazu, który otaczamy, przerzucamy wstęgę do poznańskich Krzyży i wołamy: Ojczyznę wolną pobłogosław i zachowaj Panie.

Uroczystość miała bardzo podniosły charakter. Głaz przepasany był biało-czerwoną wstęgą, stały przed nim wartyhonorowe kombatantów, żołnierzy i harcerzy, a 

Głaz narzutowy ustawiony został na betonowym postumencie, przed nim umieszczono dwie betonowe misy przeznaczone na kwiaty. Na głazie znajdował się znak Polski Walczącej (Kotwica), a pod nim umieszczona została metalowa tablica z napisem –

Żołnierzom Podziemnego Państwa Polskiego  II Wojny Światowej

zniewolonym w okresie Stalinowskim w latach 1939-1956.

W hołdzie kombatanci Armii Krajowej Okręg Wielkopolska  1990

Inskrypcja zamknięta została powtórzonym znakiem Polski Walczącej, natomiast niżej, na betonowym cokole, umieszczona została jeszcze jedna tabliczka informująca o okolicznościach powstania monumentu oraz planami z nim związanymi.

Obelisk ufundował Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej – Inspektorat Poznań,

Jako kamień węgielny po przyszły pomnik żołnierzy Armii Krajowej

i organizacji walczących w Wielkopolsce w latach 1939-1956.

Poznań 1 sierpnia 1990.

Paweł Cieliczko

Bibliografia:

• Eugeniusz Goliński, Pomniki Poznania, Poznań 2001, s. 33-34.

• Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, „Kronika Miasta Poznania”, 2/2001, s. 259.

• Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania, Poznań 2004, s. 132.