Pomnik Zygi Latarnika to druga – obok Starego Marycha – rzeźba uliczna upamiętniająca osobę postać Poznaniaka, który nigdy naprawdę nie istniał, jest postacią całkowicie fikcyjną, a żyje w świadomości i opowieściach poznaniaków. Zyga, po poznańsku Zygmunt, to symboliczny latarnik, który każdego wieczora zapalał gazowe latarnie uliczne, by podczas rannego obchodu gasić ich światło.

Odlana z brązu postać Zygi Latarnika znajduje się na Grobli, przy skwerze Łukasiewicza, obok Starej Gazowni. Autorem rzeźby jest Robert Sobociński, a jej odsłonięcie odbyło się w dniu 29 maja 2003 roku. Pomnik powstał w wyniku akcji „Gazety Wyborczej” oraz Wielkopolskiej Spółki Gazowniczej pod hasłem „Ocalmy latarnie”, której celem było uratowanie i zachowanie dla przyszłych pokoleń, istniejących jeszcze, poznańskich latarni gazowych. Latarnia zapalana przez Zygę Latarnika pochodzi z ul. Słowackiego na Jeżycach, została poddana gruntownej renowacji i stała się elementem tego niezwykle sympatycznego pomnika.

Pierwsza gazowa latarnia uliczna zapłonęła w Poznaniu w 1858 roku, w 1939 roku było ich już ponad 5000, a gdy w 1960 roku przystępowano do ostatecznej likwidacji oświetlenia gazowego w mieście, na ulicach funkcjonowało jeszcze około 1000 latarni. Już w latach 70-tych poznaniacy zatęsknili za elegancją i urokiem jaki nadawały miastu gazowe latarnie i nowe, elektryczne w rejonie Starego Miasta stylizować zaczęto na szykowne, dziewiętnastowieczne latarnie gazowe.

Paweł Cieliczko

Bibliografia:

• Paweł Cieliczko, Gazownia miejska [w:] Poznański przewodnik literacki, Poznań 2013, s. 289.

Netografia:

• http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Zygi_Latarnika

• http://poznan.wikia.com/wiki/Pomnik_Zygi_Latarnika

• http://poznanski.przewodnikliteracki.pl/maria-rataj-gazownia-miejska/