Stanisław Taczak był pierwszym spośród oficerów armii pruskiej, który (15.11.1918) został przyjęty do korpusu oficerskiego wojska polskiego, już 27 grudnia został jednak urlopowany i jako „kapitan na urlopie” przybył do Poznania, zaś Naczelna Rada Ludowa powierzyła mu naczelne dowództwo nad powstaniem. Stworzył Sztab Generalny Armii Wielkopolskiej, tworzące się samorzutnie oddziały partyzanckie zorganizował w dziewięć okręgów wojskowych, ustabilizował fronty i utrzymał zdobyte tereny. 

Lokalizacja   Frontowa ściana budynku Muzeum Narodowego przy Alejach Marcinkowskiego 9, po prawej stronie od wejścia głównego.

Inskrypcja

1918 1919

GŁÓWNODOWODZĄCYM POWSTANIA WIELKOPOSLKIEGO

GEN. STANISŁAWOWI TACZAKOWI

GEN. JÓZEFOWI DOWBÓR – MUŚNICKIEMU

KU CZCI ICH CZYNÓW

ORAZ NA WIECZNĄ PAMIĄTKĘ

POWROTU POZNAŃSKIEGO DO MACIERZY

TABLICĘ UFUNDOWALI WIELKOPOLANIE

GRUDZIEŃ 1988 R.

• Projektant Józef Kopczyński, odlew wykonali K. Amc, W. Kotliński

• Materiał granitowa płyta i kompozycja 9 elementów odlanych z brązu

• Odsłonięcie 10 grudnia 1988

Tablica poświęcona głównodowodzącym Powstania Wielkopolskiego to w gruncie rzeczy kompozycja rzeźbiarska. Jej konstrukcję stanowi kamienna płyta z jasnego granitu, na której umieszczonych zostało 9 odlewów wykonanych z brązu. Centralny element kompozycji, zamykający ją od góry, stanowi stylizowany orzeł w koronie z szeroko rozpostartymi skrzydłami, pod którymi znajdują się płaskorzeźby portretowe Stanisława Taczaka (z lewej) i Józefa Dowbora-Muśnickiego (z prawej). Środkową część kompozycji stanowią trzy poziome belki odlane z brązu, na których rozmieszczony jest tekst okolicznościowej inskrypcji. Dół tablicy zamykają trzy niewielkie płyty związane z odsłonięciem tablicy – na lewej znajduje się napis GRUDZIEŃ, na prawej 1988, natomiast na środkowej umieszczono krzyż powstańczy. Na tablicy znajdują się także niewielkie napisy wskazujące nazwiska wykonawców odlewów.

Uroczyste odsłonięcie tablicy miało miejsce 10 grudnia 1988 roku, a rozpoczęło się o godzinie 15.00. Odsłonięcia dokonali weterani Powstania Wielkopolskiego: Bernard Łuczewski, Mieczysław Kurczewski i Michał Lorkiewicz.

Paweł Cieliczko

Bibliografia

• Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego, opracował Paweł Anders, wydanie III (zaktualizowane), Poznań 2010, s. 147.

• Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, KMP 2/2001, s. 273.

• Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania. Nowożytne tablice zewnętrzne (połowa XIX – początek XXI wieku), Poznań 2004, s. 60.

• „Kronika Miasta Poznania”, 1/1990, s. 219.