Organizacje skautowskie przez lata dbały o zaszczepienie patriotyzmu wśród młodego pokolenia Polaków zmuszonych do życia pod pruskim zaborem. Nie ograniczały się jednak do kultywowania tradycji, ale dbały także o przygotowanie młodzieży do chwycenia w odpowiednim momencie za broń i zrzucenia nienawistnego jarzma. Spośród poznańskich skautów rekrutowali się twórcy Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, którzy jako pierwsi ruszyli do powstania w grudniu 1918 roku.

Lokalizacja   Tablica znajduje się na frontowej ścianie kamienicy przy ul. Garbary 28, gdzie swoją kwaterę mieli poznańscy skauci oraz PeOWiacy.

Inskrypcja

1918  1978

W TYM DOMU W LATACH 1917-1919 MIEŚCIŁA SIĘ

GŁÓWNA KWATERA SKAUTOWA

ORAZ KOMENDA POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ

BYŁEGO ZABORU PRUSKIEGO

W DNIU 11 LISTOPADA 1918 ROKU

UTWORZONO TU PIERWSZE HARCERSKIE

BIURO WERBUNKOWE DO WOJSKA POLSKIEGO

W 60. ROCZNICĘ POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO

POZNAŃSKA CHORĄGIEW ZHP

1. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH 1918/19

• Projektant Marian Romala

• Materiał metalowa płyta

• Odsłonięcie 18 grudnia 1978

Tablica, przymocowana do ściany czterema śrubami z ozdobnymi guzami, jest prosta w swej formie, gdyż jej jedynymi elementami plastycznymi są dwa krzyże – harcerski i powstańczy – znajdujące się pomiędzy datami 1918 i 1978. Zawieszona została na budynku 17 grudnia 1978 roku, a uroczystość jej odsłonięcia odbyła się dzień później.

Pierwsza tablica upamiętniająca działalność niepodległościową prowadzoną w tym miejscu umieszczona została na fasadzie budynku w 1933 roku. Na marmurowej, białej płycie znajdował się wówczas metalowy krzyż harcerski, pod którym widniał napis:

W DOMU TYM MIEŚCIŁ SIĘ W 1917-1918 R.

OŚRODEK AKCJI NIEPODLEGŁOŚCIOWEJ

GŁÓWNA KWATERA SKAUTOWA WKP.

W czasie okupacji została zniszczona przez Niemców i potrzeba było ponad trzydziestu lat, by pamięć o harcerzach, którzy rozpoczęli Powstanie Wielkopolskie znów pojawiła się w przestrzeni miejskiej Poznania.

Paweł Cieliczko

Bibliografia:

• Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego, oprac. Paweł Anders, Poznań 2010, s. 151.

• Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, „Kronika Miasta Poznania” 2001, nr 2, s. 256.

• Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania. Nowożytne tablice zewnętrzne (połowa XIX – początek XXI wieku), Poznań 2004, s. 31.

• Bogusław Polak, Konspiracja Polska w Poznaniu 1912-1918, „Kronika Miasta Poznania” 1984, nr 3-4, s. 90.

• Janusz Dembski, Środowiska naukowe i twórcze oraz instytucje kulturalne w obchodach 60. rocznicy Powstania Wielkopolskiego, „Kronika Miasta Poznania” 1979, nr 2, s. 35.