Tablica Głównej Kwatery Skautowej
i komendy Polskiej Organizacji Wojskowej
Organizacje skautowskie przez lata dbały o zaszczepienie patriotyzmu wśród młodego pokolenia Polaków zmuszonych do życia pod pruskim zaborem. Nie ograniczały się jednak do kultywowania tradycji, ale dbały także o przygotowanie młodzieży do chwycenia w odpowiednim momencie za broń i zrzucenia nienawistnego jarzma. Spośród poznańskich skautów rekrutowali się twórcy Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, którzy jako pierwsi ruszyli do powstania w grudniu 1918 roku.
Lokalizacja Tablica znajduje się na frontowej ścianie kamienicy przy ul. Garbary 28, gdzie swoją kwaterę mieli poznańscy skauci oraz PeOWiacy.
Inskrypcja
1918 1978
W TYM DOMU W LATACH 1917-1919 MIEŚCIŁA SIĘ
GŁÓWNA KWATERA SKAUTOWA
ORAZ KOMENDA POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ
BYŁEGO ZABORU PRUSKIEGO
W DNIU 11 LISTOPADA 1918 ROKU
UTWORZONO TU PIERWSZE HARCERSKIE
BIURO WERBUNKOWE DO WOJSKA POLSKIEGO
W 60. ROCZNICĘ POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO
POZNAŃSKA CHORĄGIEW ZHP
POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH 1918/19
Projektant Marian Romala
Materiał metalowa płyta
Odsłonięcie 18 grudnia 1978
Tablica, przymocowana do ściany czterema śrubami z ozdobnymi guzami, jest prosta w swej formie, gdyż jej jedynymi elementami plastycznymi są dwa krzyże – harcerski i powstańczy – znajdujące się pomiędzy datami 1918 i 1978. Zawieszona została na budynku 17 grudnia 1978 roku, a uroczystość jej odsłonięcia odbyła się dzień później.
Pierwsza tablica upamiętniająca działalność niepodległościową prowadzoną w tym miejscu umieszczona została na fasadzie budynku w 1933 roku. Na marmurowej, białej płycie znajdował się wówczas metalowy krzyż harcerski, pod którym widniał napis:
W DOMU TYM MIEŚCIŁ SIĘ W 1917-1918 R.
OŚRODEK AKCJI NIEPODLEGŁOŚCIOWEJ
GŁÓWNA KWATERA SKAUTOWA WKP.
W czasie okupacji została zniszczona przez Niemców i potrzeba było ponad trzydziestu lat, by pamięć o harcerzach, którzy rozpoczęli Powstanie Wielkopolskie znów pojawiła się w przestrzeni miejskiej Poznania.
Paweł Cieliczko
Bibliografia:
Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego, oprac. Paweł Anders, Poznań 2010, s. 151.
Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, „Kronika Miasta Poznania” 2001, nr 2, s. 256.
Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania. Nowożytne tablice zewnętrzne (połowa XIX – początek XXI wieku), Poznań 2004, s. 31.
Bogusław Polak, Konspiracja Polska w Poznaniu 1912-1918, „Kronika Miasta Poznania” 1984, nr 3-4, s. 90.
Janusz Dembski, Środowiska naukowe i twórcze oraz instytucje kulturalne w obchodach 60. rocznicy Powstania Wielkopolskiego, „Kronika Miasta Poznania” 1979, nr 2, s. 35.