Ignacy Jan Paderewski to doskonały przykład człowieka, który znalazł się w odpowiednim miejscu i w odpowiednim czasie. Kiedy 26 grudnia 1918 roku przyjeżdżał pociągiem do Poznania, nie mógł przypuszczać, że następny dzień zwiąże go nierozerwalnie z historią naszego miasta. Jego przemówienie wygłoszone z balkonu Hotelu Bazar, wybuch entuzjazmu i wiary w odzyskanie niepodległości oraz będące odpowiedzią na to pruskie prowokacje, doprowadziły do wybuchu poznańskiej insurekcji. Zwycięstwo sprawiło, że Paderewski stał się postacią emblematyczną dla powstania wielkopolskiego, staromiejska ulica, nad którą znajdował się balkon, z którego przemawiał zyskała jego imię, plac stał się Placem Wolności, a biegnąca wzdłuż niego ulica, ulicą 27 Grudnia.

Lokalizacja  – narożna, półokrągła ściana kamienicy u zbiegu ul. Paderewskiego oraz al. Marcinkowskiego, w której mieści się Hotel Bazar, a nad nią jest balkon, z którego 27 grudnia 1918 roku przemawiał Paderewski.

Inskrypcja

1918/19

WIELKIEMU SYNOWI POLSKI

W X ROCZNICĘ POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO

ZWIĄZEK TOWARZYSTW UCZESTNIKÓW

POWSTANIA W WIELKOPOLSCE

1918-19   1928

TABLICA POŚWIĘCONA IGNACEMU PADEREWSKIEMU

ZREKONSTRUOWANA W 60 ROCZNICĘ

POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO

SPOŁECZEŃSTWO WIELKOPOLSKI

• Projektant Stanisław Jagmin (1928), Irena Woch (1978)

• Materiał metalowa płyta odlana z brązu

• Odsłonięcie w dniu 18 grudnia 1978 roku odsłonięta została obecna, zrekonstruowana tablica, pierwotną odsłonięta została w 1928 roku.

Tablica  Pierwotna tablica zaprojektowana została przez profesora Poznańskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych Stanisława Jagmina, ufundowana została przez Związek Towarzystw Uczestników Powstania Wielkopolskiego, a zawieszono ją pod słynnym balkonem Hotelu Bazar w 10. rocznicę wybuchu powstania. W 1939 roku tablica została zdemontowana i ukryta, przechowano ją przez całą okupację niemiecką, a po wyzwoleniu przekazano ją władzom miejskim. Nie powróciła jednak na swoje miejsce, bo… zaginęła w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach.

Tablica, którą możemy obecnie oglądać, zrekonstruowana została przez Irenę Woch i z okazji 60. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego – 18 grudnia 1978 roku – uroczyście odsłonięta na tym samym, wyoblonym narożniku Hotelu Bazar. Są to w zasadzie dwie tablice. Znajdująca się wyżej jest repliką pierwotnej płyty pamiątkowej, w jej obramowaniu, na górze znajdują się datacje roczne w listwach górnych. Pod nimi umieszczony został plastyczny portret Ignacego Jana Paderewskiego, a pod nim treść inskrypcji. Górne narożniki tablicy flankowane są przez dwa orły, natomiast w dolnych znajduje się Gryf oraz herb Poznania. Płyta znajdująca się niżej jest znacznie mniejsza, nawiązuje stylistycznie do głównej, a znajduje się na niej informacja o rekonstrukcji wykonanej z okazji 60-lecia wybuchu Powstania Wielkopolskiego. 

Paweł Cieliczko

Bibliografia

• Miejsca pamięci Powstania Wielkopolskiego, opracował Paweł Anders, wydanie III (zaktualizowane), Poznań 2010, s. 147-148.

• Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, KMP 2/2001, s. 270.

• Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania. Nowożytne tablice zewnętrzne (połowa XIX – początek XXI wieku), Poznań 2004, s. 60.

• KMP, 3/1979, s. 218.