Kilka kroków od miniaturowej repliki pomnika Poznańskich Krzyży, tuż obok bramy Fabryki Pojazdów Szynowych przy ul. 28 Czerwca 1956 roku nr 231/232, znajduje się kolejny monument upamiętniający wydarzenia Poznańskiego Czerwca. Na granitowym słupie umieszczona jest brązowa tablica zaprojektowana przez prof. Jerzego Petruka, na której umieszczony został napis:

28 VI 1956 – 28 VI 1981

W 25-TĄ ROCZNICĘ ROBOTNICZEGO PROTESTU

PRACOWNIKÓW FABRYKI WAGONÓW

DLA PAMIĘCI ŻYJĄCYM

A KU PRZESTRODZE POTOMNYM

WYRAZY HOŁDU BOHATEROM CZERWCA

SKŁADA

NSZZ SOLIDARNOŚĆ

FABRYKI LOKOMOTYW I WAGONÓW

Wspomnieć jeszcze warto, że na zwieńczeniu tablicy znajduje się kwadratowy medalion z orłem bez korony, takim jak na godle państwowym z czasów PRL. Natomiast na dole tablicy znajduje się drugi kwadratowy medalion z krzyżem stylizowanym na odznaczenie bojowe, który – zdaniem Zbysława Wojtkowiaka – jest śladem po koncepcji stworzenia organizacji kombatanckiej Poznańskiego Czerwca, jaka zrodziła się w 1981 roku.

Tablicę odsłonięto przed ówczesną Fabryką Lokomotyw i Wagonów W3 w dniu 27 czerwca 1981 roku, w przeddzień obchodów 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca, których punktem kulminacyjnym było odsłonięcie i poświęcenie pomnika Poznańskich Krzyży na placu Mickiewicza. Po odsłonięciu tablicy zgromadzeni przeszli na przylegający do HCP teren przy skrzyżowaniu ul. Hetmańskiej i 28 Czerwca, gdzie odbyła się uroczysta msza święta, celebrowana przez arcybiskupa Jerzego Strobę, podczas której homilię wygłosił kardynał Franciszek Macharski. Poświęcono wówczas 9 sztandarów NSZZ Solidarność, wśród nich sztandar MKZ Wielkopolska oraz Solidarności HCP, na który pracownicy HCP złożyli uroczyste ślubowanie. Patetyczny tekst ślubowania ułożył mieszkający w Poznaniu literat, Roman Brandstaetter:

Przysięgamy. Panie, na ten sztandar, że zawsze bronić

będziemy wiary naszych ojców

i godności naszej Ojczyzny.

Tak nam dopomóż, Chryste Panie Boże!

Przysięgamy. Panie, na ten sztandar, że zawsze bronić

będziemy prawdy i prawa, wolności

sumienia i słowa, które są dobrem niepodzielnym

i podwalinami naszego narodowego

istnienia.

Tak nam dopomóż. Chryste Panie Boże!

Przysięgamy. Panie, na ten sztandar, że wysiłkiem naszych

mózgów i rąk zbudujemy

szczęśliwą przyszłość narodu, aby dzieci nasze i dzieci

naszych dzieci nie doświadczyły już

nigdy klęsk, które były udziałem naszego pokolenia.

Tak nam dopomóż, Chryste Panie Boże!

Przysięgamy. Panie, na ten sztandar, że Solidarność nasza 

będzie wspólnotą ludzi dobrej woli,

sprawiedliwych i ofiarnych, wiernych idei dobra powszechnego.

Tak nam dopomóż, Chryste Panie Boże!

Przysięgamy. Panie, na ten sztandar, że wraz z materialną

odbudową naszej Ojczyzny, odbudujemy serca

I charaktery ludzkie,

aby nigdy już więcej kłamstwo i obłuda,

krzywda i nienawiść nie były zawołaniem pokoleń.

Tak nam dopomóż, Chryste Panie Boże!

Paweł Cieliczko

Bibliografia:

• Roman Brandstaetter, Przysięgamy. Panie na ten sztandar… [w:] Czarny Czwartek. Wiersze o poznańskim Czerwcu ’56, wybór i wstęp Stefan Drajewski, Poznań 2006, s. 43-45.

• Jarosław Mulczyński, Historia pisana na murach. Tablice pamiątkowe w Poznaniu po 1945 roku, „Kronika Miasta Poznania, 2001, 2, s. 264.

• Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania, Poznań 2004, s. 19.