Pomniki Poznania

Pomniki Poznania

Tablica Romana Wilkanowicza

Roman Wilkanowicz w czasie I wojny światowej został wcielony do armii pruskiej, ale szybko z niej zdezerterował. Ukrywał się, współpracował z polskimi organizacjami konspiracyjnymi i pisał teksty nawołujące do walki z zaborcą. Gdy tylko wybuchło powstanie, natychmiast stanął do walki, a zapamiętany został jako bard Powstania Wielkopolskiego.

Lokalizacja  Tablica umieszczona jest na ścianie frontowej kamienicy przy pl. Wielkopolskim 3, w której przez dziesięciolecia funkcjonowała księgarnia nosząca imię Romana Wilkanowicza.

Inskrypcja 

ROMAN TADEUSZ WILKANOWICZ

1886-1933

POETA DZIENNIKARZ

POWSTANIEC WIELKOPOLSKI

 

  • Projekt Barbara Kamyszek-Gieburowska

  • Materiał płyta metalowa wykonana z brązu

  • Odsłonięcie 11 grudnia 1978

Odsłonięcia tablicy dokonał przewodniczący Krajowego Komitetu Weteranów Powstania 1918/19 Bernard Łuczewski. 

Najbardziej znany wiersz Wilkanowicza to niewątpliwie 27-my grudnia, opowiadający o tym, jak ważna dla niego była możliwość walki z opresyjnym państwem pruskim. 

Jak długo jeszcze będziem hańbę znosić
I zezwolimy, by krzyżacki but
Deptał nam głowę i piersi nam gniótł
A dzieciom naszym gwałt zadawał podły.
Jak długo jeszcze będziem losu prosić
O lepszą przyszłość, skończyły się modły,
Nad Wartą zorza, nad Poznaniem wschodzi,
Dla Wielkopolski nowy dzień się rodzi!
Dwudziesty siódmy grudnia Polskę budzi.
W ulicach patrol, w każdym zaułku wróg,
Od fortów strzały słychać, armat huk.
Pękają szyby okien, krew się leje,
A tam komendant rozsyła swych ludzi.
Hej! Już z Kenwerku polski sztandar wieje.
Wnet żaden Polak do boju niezdolny,
A miasto nasze, Poznań wzięty, wolny!
A przez Wielkopolskę leci krzyk wolności
Pod Kąkolewo, pod Zbęszyń, pod Żnin.
Zamilkły słowa, króluje czyn.
Łuny goreją u brzegów Noteci,
A Orzeł Biały znów w gnieździe swym gości,
Ponad Pałuki, nad Kujawy leci,
Sięga skrzydłami północy,
południa,
Dwudziesty siódmy wolność przyniósł grudnia.

Paweł Cieliczko

Bibliografia

  • Zbysław Wojtkowiak, Napisy pamiątkowe miasta Poznania. Nowożytne tablice zewnętrzne (połowa XIX – początek XXI wieku), Poznań 2004, s. 131.

  • KMP 3/1979, s. 212.